Globalny wskaźnik e-gotowości - "e-business"

W drugim numerze Logistyki, w artykule "E-biznes; światowe trendy rozwoju", zaprezentowane zostały wartości globalnego wskaźnika pn. "The Sophistication Indicator", obliczanego w 2002 r. dla krajów G7 oraz Irlandii, Szwecji i Australii. Ponieważ od 2005 r. wskaźnik ten będzie obliczany dla wszystkich krajów wchodzących w skład UE, w niniejszym artykule przedstawione zostały główne założenia metodyczne obliczeń.

Technologie informacyjno - komunikacyjne wywierają ogromny wpływ na rozwój i konkurencyjność gospodarki w każdym kraju. Dlatego też zarówno te technologie, jak i nowe formy prowadzenia elektronicznej gospodarki są już przedmiotem wielu analiz ekonomicznych, mających na celu określenie rozmiarów i charakteru ich wpływu, jaki zaznacza się nie tylko w działalności przedsiębiorstw, ale także całego społeczeństwa.

Pierwsze inicjatywy dotyczące celowości pomiarów zakresu i znaczenia gospodarki elektronicznej pojawiły się w trakcie obrad Rady Europejskiej w Sewilli w 2002 r., kiedy podjęto prace nad Programem eEuropa 2005. Ustalono w nim, że do 2005 r. Europa powinna posiadać "dynamiczne środowisko elektroniczne", podstawowym zaś wskaźnikiem jego pomiaru miał być "odsetek przedsiębiorstw kupujących oraz sprzedających poprzez Internet". Wskaźnik ten określono później jako "odsetek handlu elektronicznego w handlu ogółem przedsiębiorstw". W tym samym Programie określono także, że gospodarka elektroniczna składa się z "handlu elektronicznego (zakupy i sprzedaż online) oraz zmiany procesów gospodarczych, wykorzystujących technologie cyfrowe". Wcześniejsze pojęcie głównego wskaźnika pomiaru gotowości do gospodarki elektronicznej nie obejmowało jednak takiego jej zakresu. Nie oddawało też dobrze pojęcia "dynamiczne środowisko elektroniczne". Dlatego też, wspólnie z Eurostatem, podjęto dalsze prace nad nowym określeniem wskaźnika e-business, który - jako nakierowany na ocenę gotowości przedsiębiorstw europejskich do prowadzenia działalności gospodarczej elektronicznie - został ostatecznie włączony do Programu eEuropa 2005.

W 2002 r. Eurostat przeprowadził pierwsze pilotażowe badanie skuteczności tego wskaźnika w krajach UE. Zgodnie z wcześniejszym zamysłem OECD jego konstrukcja sugerowała, że tzw. e-gotowość na poziomie przedsiębiorstwa wyrażona jest w dwóch wymiarach. Jeden obejmuje aktualne możliwości technologiczne przedsiębiorstwa, drugi - zmiany organizacyjne i funkcjonalne niezbędne dla korzystania z tych technologii. Każdy z nich musiał być odwzorowany w konstrukcji podwskaźników, jednego dla infrastruktury i określonego jako "przyswojenie ICT (Information and Communication Technologies) przez przedsiębiorstwo" oraz drugiego, odzwierciedlającego czynniki organizacyjne i funkcjonalne jako "wykorzystanie ICT przez przedsiębiorstwo".

Każdy z tych podwskaźników musiał zostać zbudowany jako agregat pewnej ilości składowych. W wymiarze pierwszym (infrastruktura) ujęte zostały następujące zmienne: