Program budowy 100 obwodnic

Program dotyczy budowy obwodnic miast w sieci dróg krajowych. Określa cele, priorytety inwestycyjne, wskazuje źródła finansowania oraz listę zadań inwestycyjnych. Budowa dróg realizowana będzie przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

- Ruch pojazdów przez środek miejscowości i uciążliwości z tym związane: korki, zanieczyszczenie powietrza, hałas, to codzienność wielu Polaków. Aby zwiększył się komfort życia mieszkańców zatłoczonych dziś miast i miasteczek, wybudujemy w ciągu 10 lat 100 obwodnic, które wyprowadzą ruch tranzytowy poza tereny zabudowane i przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Rządowy program przewiduje powstanie 100 obwodnic na sieci dróg krajowych o łącznej długości około 820 km. Będą to trasy o najwyższych parametrach technicznych, dostosowane do przenoszenia obciążenia 11,5 t/oś. Inwestycjom tym będą towarzyszyły urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym oświetlenie spełniające wytyczne prawidłowego oświetlenia przejść dla pieszych.
Wybór planowanych obwodnic odbywał się przy uwzględnieniu stanu prac przygotowawczych, natężenia ruchu, w tym ruchu ciężkiego, stanu bezpieczeństwa ruchu w miejscowościach liczonego poziomem wypadkowości i ofiarami wypadków, poprawy dostępności połączeń z państwami sąsiednimi oraz koniecznością zachowania zrównoważonego rozwoju kraju.
Część obwodnic posiada już dokumentację niezbędną do rozpoczęcia inwestycji. Część z nich jest dopiero w procesie przygotowawczym. Niektóre zadania nie są jeszcze nawet w fazie przygotowawczej.
Dla kilkunastu obwodnic ogłoszenie postępowań przetargowych jest planowane jeszcze w 2020 roku. Będą to m.in. obwodnice Strzelec Krajeńskich (DK 22), Lipska (DK 79), Suchowoli (DK 8), Wąchocka (DK 42), Smolajn (DK 51), Koźmina Wielkopolskiego (DK 15) i Gryfina (DK 31).

Finansowanie
Budowa będzie finansowana ze środków Krajowego Funduszu Drogowego prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Do KFD wpływają środki z opłaty paliwowej, kredytów i pożyczek, głównie od międzynarodowych instytucji finansowych oraz z obligacji. Konto KFD zasilają ponadto wpływy z Elektronicznego Systemu Poboru Opłat. Istotnym źródłem wpływów do KFD będą również środki UE, pochodzące z programów operacyjnych w ramach perspektywy 2014-2020 oraz 2021-2027. Koszt realizacji 100 obwodnic został oszacowany na blisko 28 mld zł.

Poprawa bezpieczeństwa
Większe bezpieczeństwo ruchu drogowego to jeden z najważniejszych efektów, jaki przyniesie realizacja programu. Pomimo sukcesywnych starań o poprawę jakości dróg i bezpieczeństwa na drogach, Polska zajmuje odległe miejsce w rankingu państw Unii Europejskiej. Do większości wypadków dochodzi na terenie zabudowanym (71,2% ogółu). W wielu wypadkach biorą udział niechronieni uczestnicy ruchu, czyli piesi i rowerzyści. Na terenie miast zbiegają się wszystkie rodzaje ruchu: towarowego - samochodów ciężarowych i dostawczych, pasażerskiego - autobusów i samochodów osobowych, transportu miejskiego, rowerowego czy też pieszego. Tak ważne jest więc wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza tereny zurbanizowane.

Zwiększenie przepustowości sieci drogowej
Przez tereny zabudowane miejscowości przebiegają drogi krajowe o dużym natężeniu ruchu, w tym samochodów ciężarowych. Często drogi krajowe przebiegają przez centra miast. Drogi te często stanowią jedyną przeprawę przez rzekę w całej miejscowości czy też okolicy tych miast, co wynika z kształtowania się infrastruktury w czasach historycznych. Budowa obwodnic poprawi płynność ruchu, zwiększy przepustowość sieci dróg krajowych, zredukuje korki i zatłoczenia miast, szczególnie w miejscach newralgicznych jak: drogi śródmiejskie, główne skrzyżowania, mosty i wiadukty.

Ochrona środowiska
Transport samochodowy jest istotnym źródłem zanieczyszczenia i hałasu na terenie miast. Realizacja programu przyczyni się do redukcji zanieczyszczeń i hałasu w miastach, a pośrednio do poprawy zdrowia ich mieszkańców. Czystsze powietrze i spokój wpłynie na ich lepszy sen, ciśnienie, układ krążenia i dobre samopoczucie.

Rozwój kraju
Budowa obwodnic miast zapewni efektywne funkcjonowanie drogowego transportu osobowego i towarowego, a także poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego i jakości życia mieszkańców. Poprawa przepustowości głównych arterii jest jednym z kluczowych elementów, które mogą zwiększyć dynamikę rozwoju zarówno regionów, jak i całego kraju, przez łatwiejszy, szybszy i tańszy przepływ towarów oraz usług. Realizacja planowanych w Programie inwestycji pozwoli również zaspokoić oczekiwania mieszkańców związane z bezpieczną i szybką komunikacją. Budowa obwodnic poprawi funkcjonowanie miast najbardziej dotkniętych niedogodnościami wynikającymi z ruchu tranzytowego.

Obwodnice w realizacji
Obecnie realizowany Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) przewiduje budowę 43 obwodnic o łącznej długości 447,5 km i wartości 11,3 mld zł. Dotychczas, do końca 2019 r., oddano do ruchu w ramach PBDK 15 obwodnic, natomiast w ramach wcześniejszych działań inwestycyjnych wybudowano ich w sumie 64. Ponadto budowa obwodnic dużych miast i aglomeracji jest realizowana w ramach rozbudowy sieci autostrad i dróg ekspresowych (obwodnica Łodzi, Bydgoszczy, Częstochowy czy Rzeszowa). Zadania te są realizowane niezależnie od nowego programu budowy 100 obwodnic.

Obwodnice jako element systemu transportowego kraju
Program obwodnicowy powstał w oparciu o długookresowe krajowe dokumenty strategiczne, takie jak:
• Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju,
• Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu,
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego,
• Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego,
• Krajowa Polityka Miejska 2023,
oraz dokumenty Unii Europejskiej:
• Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu "Europa 2020",
• "Biała Księga" Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu,
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE.

Program budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030 został zgłoszony do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Kolejnym etapem prac będą konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe oraz opracowanie oceny strategicznej oddziaływania na środowisko.

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury