Za prekursora logistyki w gospodarce uważa się Francuza, Jules'a Dupuit. Jego osiągnięcia teoretyczne i praktyczne nie ograniczały się tylko do logistyki, ale również obejmowały inżynierię komunikacyjną, hydrologię i ekonomię.
Dlaczego transport i logistyka mogą decydować o przewadze konkurencyjnej
Peter Drucker - nieżyjący już guru zarządzania, w opublikowanych na łamach magazynu "Forbes" paradygmatach zarządzania na XXI wiek wskazuje na dwie okoliczności, które tworzą kontekst do rozważań na temat roli transportu komodalnego: po pierwsze: Drucker twierdzi, że technologie, rynki i zastosowania nie są już ograniczone do danej dziedziny gospodarki, ale się wzajemnie przenikają i łączą - co skutkuje skróceniem głębokości produkcji, wyższym stopniem specjalizacji, jak również rozdrobnieniem produkcji i rosnącą rolą transportu w pokonywaniu luki czasowo - przestrzennej, dzielącej wytwórców oraz konsumentów, po drugie: Drucker zauważa, że następuje globalizacja gospodarki, a co zatem idzie, odległości, jakie trzeba pokonać, by wyroby wielu producentów stworzyły gotowy produkt i następnie dotarły do konsumentów, wywołują konieczność łączenia przewozów różnymi gałęziami transportu, wymagają coraz większych umiejętności, by tak organizować procesy transportowe, żeby zapewnić ich sprawność i niską cenę przy wysokiej jakości obsługi.
Autor artykułu przedstawia główne trendy zmian na rynku TSL w zakresie punktowej infrastruktury logistycznej o charakterze kolejowym. Wskazuje konieczność dalszego dostosowywania jej ilości i jakości do standardów krajów byłej UE-15, kładąc nacisk w szczególności na rozwój sieci terminali intermodalnych oraz nowoczesnych punktów przeładunkowych. W artykule przeanalizowano przykłady planów oraz stanu faktycznego pod względem infrastruktury niektórych przedsiębiorstw transportu kolejowego.
Europejski przemysł logistyczny jest głównym sektorem gospodarki, reprezentującym 13,3% PKB. Ilość towarów przemieszczanych w obrębie krajów EU-25 znacząco wzrasta, co częściowo związane jest z ogólnym wzrostem PKB, jak również z takimi trendami logistycznymi, jak wzrost znaczenia produkcji relokowanej do tańszych krajów oraz centralizacją pomieszczeń magazynowych, co skutkuje koniecznością pokonania większych odległości pomiędzy halą produkcyjną a klientem końcowym. Udział transportu kolejowego w rynku maleje - ze względu na jego niską elastyczność i brak konkurencyjności - na rzecz stopniowego wzrostu transportu drogowego. Pomimo to, produktywność transportu drogowego spada, co częściowo związane jest z dużym zatłoczeniem na drogach i w efekcie opóźnieniami w dostawach, jak również z wyższymi kosztami operacyjnymi, wynikającymi z przepisów dotyczących limitu czasu pracy kierowców oraz brakiem odpowiednich kierowców. Transport drogowy jest także silnie związany z ropą naftową (73% zużycia ropy naftowej w Europie przypada na transport), która w ostatnim okresie charakteryzuje się nagłymi wahaniami cen, co z kolei skutkuje nieprzewidywalnymi kosztami paliwa. Transport drogowy ma również znaczący wpływ na środowisko naturalne, odpowiadając za około 6% całkowitej emisji CO2 w Europie. Również inne zewnętrzne determinanty transportu drogowego, jak hałas, wypadki, zatłoczenie dróg, jakość powietrza i infrastruktury nie pozostają bez znaczenia.
Region Languedoc-Roussillon (powierzchnia 27400 km kw. i 2,5 mln. mieszkańców) jest położony w południowej części Francji, na przecięciu dróg pomiędzy Hiszpanią i Włochami oraz północną a południową Europą, co decyduje o niezwykłej atrakcyjności tej lokalizacji dla inwestorów. Region ten charakteryzują również korzystne czynniki demograficzne (najwyższy we Francji przyrost naturalny oraz 80000 studentów na czterech uniwersytetach. Zróżnicowanie i poziom wykształcenia mieszkańców pokrywa zapotrzebowanie inwestujących firm.
Rok 1992 traktuje się jako początek kreowania wspólnotowego rynku wewnętrznego transportu w Unii Europejskiej (wówczas Europejskich Wspólnot Gospodarczych). Niemal 15 lat było potrzebne, aby powstał zliberalizowany rynek wewnętrzny transportu. Kamieniami milowymi były białe księgi z lat 1992 i 2001. Cele polityki transportowej nie uległy zasadniczym zmianom - czyli chodzi o zapewnienie konkurencyjnej, niezawodnej, bezpiecznej i przyjaznej środowisku możliwości przewozów dóbr i osób. Transport winien być zrównoważony, czyli odpowiadający potrzebom (i popytowi) w ruchu ładunków oraz potrzebom mobilności ludności, zarówno wewnątrz Unii, jak i w relacjach zewnętrznych. Unia w pełni podtrzymuje swoją wrażliwość na negatywne oddziaływanie transportu na środowisko naturalne, zwłaszcza w kontekście globalnego ocieplenia.
Pojęcie komodalności w transporcie
Komodalność jest terminem wprowadzonym do unijnej polityki transportowej w 2006 roku dla określenia systemu działań na rzecz współistnienia i współpracy różnych gałęzi transportu, w celu uzyskania optymalnego wykorzystania istniejących zasobów infrastrukturalnych i wszystkich pozostałych zasobów całego systemu transportowego globalizującej się Europy. Oznacza to jednocześnie porzucenie, w dotychczasowej polityce transportowej Unii Europejskiej, nakreślonego w Białej Księdze z 2001 roku, dążenia do zrównoważonego rozwoju transportu poprzez lansowanie tak zwanego modal shift policy, a więc tak naprawdę poprzez przeciwstawianie transportowi drogowemu wszystkich pozostałych gałęzi transportu. Dziś celem nadrzędnym jest poszukiwanie optimum w całej sferze funkcjonowania wszystkich gałęzi transportu, w tym również w przewozach wielogałęziowych.
W klasycznym ujęciu zależności między transportem a logistyką podkreśla się rolę transportu jako podstawowego elementu, wchodzącego w skład systemu logistycznego. Potrzeba przemieszczania ładunków występuje na etapie zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji, przy czym może być ona realizowana przy użyciu różnych środków transportu, w zależności od wymagań jakościowych formułowanych przez zleceniodawcę. Ujęcie to charakteryzuje podejście do procesu przesyłania produktów i informacji typowo z punktu widzenia klienta.