Międzynarodowe samochodowe listy przewozowe CMR
- Frontczak Monika
- Kategoria: Transport i spedycja
Międzynarodowe samochodowe listy przewozowe CMR - cz. 2.
Artykuł przedstawia zasady prawidłowego wypełniania międzynarodowych listów przewozowych CMR. W praktyce zdarza się niestety bardzo często, że dokumenty te wypełniane są wbrew obowiązującym przepisom, niemalże przypadkowo, a dotyczy to nie tylko małych firm z kilkoma ciągnikami siodłowymi i naczepami, ale i największych potentatów na rynku usług transportowych i logistycznych. Omówione zostanie wypełnianie tylko niektórych rubryk listów przewozowych, to jest tych, które są najczęściej wypełniane nieprawidłowo, a konsekwencje tego są najbardziej doniosłe.
Charakter prawny oraz zasady wypełniania międzynarodowych listów przewozowych CMR określone zostały w Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w Genewie dnia 19 maja 1956 r., zwanej dalej Konwencją.
Charakter prawny listu przewozowego CMR
Artykuł 4 Konwencji stanowi, że list przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu; brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom tej Konwencji.
Artykuł 6 wymienia dane, które powinny lub mogą być zawarte w liście przewozowym, a art. 9 określa bliżej jego funkcję dowodową. Wynika z niego, że w braku przeciwnego dowodu, list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika.
Przytoczone unormowania świadczą o tym, że list przewozowy nie jest przesłanką zawarcia umowy przewozu, a jego brak nie sprzeciwia się traktowaniu zawartej umowy jako umowy przewozu podlegającej postanowieniom Konwencji. Tym samym, nieprawidłowości w sporządzeniu listu przewozowego nie powodują nieważności umowy przewozu ani nie uniemożliwiają traktowania jej jako podlegającej postanowieniom Konwencji. Jedną z podstawowych funkcji, jakie spełnia list przewozowy, jest funkcja dowodowa, jednak osiąga ona swój pełny walor tylko "w braku przeciwnego dowodu". Innymi słowy, list przewozowy korzysta z domniemania prawdziwości, co oznacza, że jeśli nie przedstawi się innego dowodu (przeciwnego), należy przyjąć, że zawarta została umowa przewozu o treści takiej, jaka wynika z listu przewozowego.
Strony umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów - rubryka 1 i 16
Nie ulega wątpliwości, iż stronami międzynarodowej umowy przewozu są nadawca oraz przewoźnik, wpisywani odpowiednio w rubryce 1 i 16 listu CMR. Konwencja CMR nie zawiera definicji nadawcy. Zgodnie jednak z powszechnie przyjętym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny, nadawca nie musi być właścicielem czy samoistnym posiadaczem nadawanej przesyłki. Wystarczy, że ma w stosunku do niej określony tytuł prawny.
Prawidłowe wpisanie do listu przewozowego danych nadawcy i przewoźnika ma niebagatelne znaczenie dla dochodzenia roszczeń z umowy międzynarodowego przewozu, a także roszczeń z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika. Odnośnie roszczeń z umowy przewozu wskazać należy, iż postanowienia Konwencji nie określają w sposób wyczerpujący, kto jest uprawniony do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec przewoźnika. Z jej art. 13 ust. 1 wynika jedynie, że jeżeli stwierdzono zaginięcie towaru lub jeżeli towar nie przybył po upływie terminu przewidzianego w artykule 19, odbiorca może w imieniu własnym dochodzić wobec przewoźnika praw wynikających z umowy przewozu.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2011.