Bezpieczeństwo w logistyce paneuropejskiej - wyzwania i wybrane rozwiązania

Europejska logistyka stoi przed problemami związanymi z kompleksową ochroną przewozów. Aby zrozumieć wyzwania pojawiające się przed systemami ochrony, należy najpierw zdefiniować rozmiar problemu. Stan bezpieczeństwa obrazują liczne statystyki, które wskazują na powagę problemu. Ogólnoświatowe straty w przewozach ładunków szacuje się na około 30 bilonów dolarów rocznie, przy czym proporcje pomiędzy Ameryką, Azją i Europą są porównywalne. Większość strat powstaje podczas przewozu, kiedy to wartościowe ładunki są bezpieczne w takim stopniu, w jakim bezpieczne są pojazdy, którymi są przewożone oraz procesy stosowane przez przewoźnika. Pozostałe straty powstają w magazynach, składach i portach. Ładunkiem może być wszystko, począwszy od mikrochipów, poprzez telefony komórkowe, sprzęt gospodarstwa domowego, a skończywszy na artykułach spożywczych. Artykuł opisuje zagrożenia występujące podczas przejazdów tranzytowych w Europie. Wspomina się w nim także o nowej usłudze na europejskim rynku, która może stać się istotnym składnikiem każdego planu zarządzania ryzykiem. Rada Ministrów Unii Europejskiej analizując rozmiar problemu oszacowała, że każdego roku około 200 000 przestępstw popełnia się na prywatnych pojazdach.

Ze statystyk wynika, że średnio raz dziennie w Europie dochodzi do kradzieży pojazdu i dane te mają charakter stały. W 2003 roku we Francji zanotowano 149 napadów z użyciem broni, z których 80% zostało dokonanych w promieniu do 150 km od Paryża. W trzecim kwartale 2003 roku w Wielkiej Brytanii zanotowano 11 napadów, z których 4 dokonano na zagranicznych kierowców. Większość przestępstw jest popełniana przez zorganizowane gangi przestępców. Na podstawie niektórych danych sugeruje się, iż do 60-70% przestępstw dochodzi przy udziale pracowników. Przypadkowe kradzieże są również częste, lecz skala poniesionych strat jest znacznie mniejsza niż w przypadku przestępstw zorganizowanych. Pomimo istnienia wielu różnych typów napadów w Europie zdefiniowano pięć podstawowych kategorii, które występowały najczęściej w ciągu kilku ostatnich lat. Na pierwszym miejscu znajdują się napady, cechujące się najmniejszą częstotliwością występowania spośród wszystkich przestępstw, ale ponieważ dotyczą całego ładunku, w związku z tym powodują stosunkowo wysokie straty. Często dochodzi również do zdarzeń z użyciem broni, przy czym przestępcy dysponują dokładnymi danymi czasowymi, pochodzących z informacji uzyskanych z "przecieków" z łańcucha dostaw.

Drugą kategorią najczęściej dokonywanych przestępstw są włamania z kradzieżą. Ten rodzaj przestępstw ma miejsce głównie w nocy, kiedy kierowca śpi, a plandeka naczepy jest pozostawiona bez nadzoru. Informacja o zawartości samochodu w tego rodzaju przestępstwach jest przydatna, ale nie jest konieczna. Często jednak przestępcy przeprowadzają rozpoznanie pojazdu przed dokonaniem kradzieży. Do tego rodzaju przestępstw rzadko dochodzi w transporcie konwojowym.

Trzeci rodzaj napadów jest bardzo rozpowszechniony wokół Londynu. Jego ofiarami są kierowcy i został nazwany "tuż za rogiem" (around the corner game). Kierowca otrzymuje informację od osoby, dla której rzekomo pracuje, że punkt odbioru towaru nie jest dostępny, ponieważ jest zbyt obciążony lub podany zostaje jakieś inny powód. Dlatego należy dostarczyć towar do innego miejsca, które zazwyczaj znajduje się "tuż za rogiem”. Towar jest następnie przeładowany do innego pojazdu, podczas gdy kierowcę zaprasza się na kawę. W takich przypadkach przestępcy są zazwyczaj ubrani w odpowiedni strój i posiadają fałszywe identyfikatory, które okazują w przypadku, kiedy kierowca o nie poprosi. Zazwyczaj nie dochodzi do użycia przemocy i w przypadku tego rodzaju przestępstw można im zapobiegać poprzez uświadomienie kierowców i wprowadzenie odpowiednich procedur. Ostatnio ten rodzaj przestępstw był dokonywany na zagranicznych kierowcach, głównie z Europy Wschodniej, którzy nie znali języka angielskiego.

Do czwartego rodzaju napadów dochodzi wówczas, kiedy przestępcy podają się za policję, zatrzymując poruszające się pojazdy. Przestępstwa te są powszechne w okolicach Londynu, Paryża, we Włoszech, jak również w krajach Europy Wschodniej. W ostatnim czasie przestępstwa te udawały się dzięki doskonałemu kamuflażowi samochodów i mundurów policyjnych. Podobnie jak napady opisywane powyżej, strategia ta jest szczególnie popularna wobec kierowców zagranicznych i czasami dochodzi nawet do użycia siły i broni. Najprostszym środkiem zapobiegawczym jest znowu edukacja kierowców.

Ostatnim rodzajem w ogólnej klasyfikacji napadów są napady z użyciem gazu. W ostatnich kilku latach sposób ten był głównie wykorzystywany w Niemczech i we Francji. W tym przypadku przestępcy posługują się gazami zawierającymi gaz CS, gaz pieprzowy i niezidentyfikowany gaz usypiający. Systemy wykrywania gazu są obecnie dostępne na rynku, ale policja jest sceptyczna w stosunku do kierowców, którzy używają urządzeń do wykrywania gazu jako usprawiedliwienia niepodjęcia odpowiednich kroków, mających na celu zabezpieczenie towaru.

Cały artykuł w formacie PDF.