Materiał biologiczny - towar bardzo szybko rotujący
- Nowak Iwo
- Kategoria: Transport i spedycja
Zniesienie barier celnych 1 maja 2004 roku i większa dostępność polskiego rynku dla firm zlecających badania kliniczne wpłynęły na zwiększenie zainteresowania transportem materiału biologicznego. Już w rok po integracji naszego kraju z Unią Europejską liczba tego typu przesyłek, przetransportowanych na przykład przez polski oddział TNT Express, wzrosła o 100% i ilości te rosną z roku na rok. Ogromne zainteresowanie rynku skłoniło tę firmę do stworzenia standardowej usługi przewozów materiału biologicznego i ciągłego jej doskonalenia (Clinical Express).
Rynek przesyłek biomedycznych
Specjaliści szacują wartość globalnego rynku przesyłek zawierających materiał biologiczny na 300 - 500 mln USD i obserwowalny jest jego coroczny wzrost o około 10 - 15%. Obiecujące prognozy dotyczą również Polski. Sam TNT Express transportuje rocznie blisko 1 mln przesyłek dla sektora farmaceutycznego, biotechnologicznego i medycznego. Wartość nadrzędną dla tych instytucji stanowi jakość usługi - często bowiem przewożony materiał biologiczny ma charakter unikatowy i w związku z tym trudną do oszacowania wartość. Większość materiału biologicznego pobranego w Polsce (około 70%) i transportowanego przez TNT jest przewożona do laboratoriów w Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemczech, Francji. Firma codziennie przyjmuje około 120-150 zleceń. Około 60% z nich to przewozy wymagające zapewnienia specjalistycznego opakowania. Jeśli zaś chodzi o uwarunkowanie prawne tego typu przewozów w Polsce, to de facto brak jest odrębnych zapisów (zastosowanie mają tu także przepisy o transporcie ADR i DGR). Istniejące uregulowania komisji bioetycznych obligują badaczy, nie zaś przewoźników.
"Bioprzesyłka" w standardzie
Wprowadzona w 2005 roku usługa Clinical Express umożliwia ekspresowy transport tak różnorodnych substancji, jak między innymi próbki laboratoryjne, płyny ustrojowe, nasienie, surowica, tkanki, gałki oczne, kody DNA, płyn mózgowo - rdzeniowy, krew pępowinowa, szpik kostny. Opcja standardowa gwarantuje realizację usługi za pośrednictwem zintegrowanej sieci lotniczej i drogowej TNT Express przed upływem 48 h. Natomiast opcja specjalistyczna obejmuje każdorazowe dostosowanie usługi do indywidualnych potrzeb klienta, przez całą dobę i w każdym miejscu na świecie; jest przeznaczona dla niezwykle pilnych przesyłek, które muszą dotrzeć do odbiorcy przed upływem 24 godzin. Przesyłki są odbierane bezpośrednio od nadawców w dniu i miejscu wskazanym przez klienta. Dane przesyłki zostają natychmiast wprowadzone do systemu komputerowego, dzięki czemu przesyłka jest monitorowana już od momentu odbioru przez kuriera, aż do doręczenia. Koszt realizacji standardowej usługi w Polsce przy wykorzystaniu specjalistycznego opakowania, niezależnie od odległości pomiędzy lokalizacjami, to niewiele ponad 350 zł. W serwisie międzynarodowym do kosztu dolicza się stawkę za transport zgodnie z cennikiem lub wynegocjowanymi przez klienta stawkami (na przykład szacunkowy koszt przesyłki z Polski do państwa europejskiego to około 700 zł.).
Przykłady zastosowań
W okresie pilotażowym, z Clinical Express skorzystało ponad 300 rodzimych placówek medycznych, w tym Instytut Kardiologii w Warszawie. Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia Instytutu Kardiologii współpracował z TNT Express w ramach badania "Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia ludności, obejmujące organizację sieci ośrodków badawczych oraz prowadzenie ogólnopolskiego badania - Projekt WOBASZ"’. W 2003 roku TNT Express przewiozło na rzecz Instytutu Kardiologii około 30 000 próbek krwi zamrożonych w suchym lodzie. Oprócz próbek, TNT odpowiedzialne było za transport dokumentacji - zarówno na terenie kraju, jak i za granicę.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2007.