Dzień Gdyńskich Zabytków 2011

25 września w Gdyni świętowano „Dzień Gdyńskich Zabytków 2011”. Organizatorem tej imprezy promującej dziedzictwo historyczne Gdyni, szczególnie zabytki z okresu międzywojennego, był Urząd Miasta Gdyni. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. dołączył do akcji, udostępniając zwiedzającym dwa obiekty: schron przeciwlotniczy przy ul. Polskiej 5 i Dworzec Morski przy ul. Polskiej 1.

Na terenie administrowanym przez Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. znajdują się cztery budynki wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego oraz około trzydziestu wpisanych do gminnego rejestru zabytków miasta Gdyni.

Budynek Magazynu „H”
Zlokalizowany w Gdyni przy ul. Polskiej 17 budynek Magazynu „H” o powierzchni zabudowy 4 216 m kw. oraz powierzchni użytkowej 18164 m kw. budowany był w dwóch etapach. Pierwsze dwie kondygnacje budynku powstały w latach 1931-1932, kolejne trzy wzniesione zostały w roku 1934 przez Biuro Inżynierskie K. Jaskółski i K. Brygiewicz. Magazyn od początku przeznaczony był do długotrwałego składowania towarów. W czasie II wojny światowej pełnił funkcję składu amunicji. Jest to budynek o konstrukcji szkieletowej monolitycznej, żelbetowej, wypełnionej cegłą. Magazyn jest przykładem harmonijnego połączenia idei funkcjonalizmu i konstruktywizmu, charakterystycznego w europejskiej architekturze przemysłowej okresu międzywojennego. Obecnie w budynku składowane są lekkie towary drobnicowe. W 1998 roku budynek Magazynu „H” został wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego, jako przykład przedwojennej architektury przemysłowej, a także ze względu na oryginalną konstrukcję żelbetową nośną obiektu. W latach 2010-2011, na podstawie decyzji o pozwoleniu na realizację prac na obiekcie zabytkowym wydanej przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez Wojewodę Pomorskiego, Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. zlecił remont i renowację elewacji całego budynku, ramp zewnętrznych, zadaszeń nad rampami oraz dostosowanie okien i zewnętrznych wyjść ewakuacyjnych w ścianach szczytowych budynku do obowiązujących przepisów w zakresie bezpieczeństwa pożarowego budynków.

Budynek Elewatora Zbożowego
Usytuowany na Nabrzeżu Indyjskim, tj. w obszarze zamkniętym portu, budynek Elewatora Zbożowego został wpisany do rejestru zabytków województwa gdańskiego w 1990 r. W momencie powstania był to jeden z najnowocześniejszych elewatorów typu przeładunkowego w Europie. Jest on akademickim przykładem przemysłowej architektury funkcjonalnej, gdzie skromnymi środkami wyrazu plastycznego uzyskano bardzo wysokie walory przestrzenne obiektu. Pomimo upływu czasu elewator pełni nadal swoją funkcję, a w jego wnętrzu pracują niektóre przedwojenne urządzenia. Niezmienna pozostała również charakterystyczna dla portu w Gdyni sylwetka elewatora. W ostatnich latach wykonano na obiekcie szereg prac remontowych, między innymi wyremontowano dach oraz elewację obiektu zgodnie z technologią uzgodnioną z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Budynek Dworca Morskiego
Do rejestru zabytków województwa gdańskiego wpisany jest również Budynek Dworca Morskiego przy ul. Polskiej 1. Wzniesiono go w latach 1932-1934. Służył obsłudze linii pasażerskiej Gdynia-Ameryka. Jest to obiekt z trzykondygnacyjną ogólnodostępną częścią dworca, połączoną z dwukondygnacyjną halą odpraw celnych w przyległym Magazynie nr 1 (budynek Magazynu nr 1 również ujęto w rejestrze zabytków województwa). Dworzec Morski jest cennym przykładem modernistycznego budynku użyteczności publicznej. Prezentuje on harmonijne połączenie dwóch różnych funkcjonalnie elementów obiektu tj. części reprezentacyjnej i magazynowej. Budynek cały czas jest użytkowany pełniąc obecnie funkcję biurową. 24 czerwca 2010 r. odbyła się prezentacja projektu stworzenia Muzeum Emigracji w jego gmachu. Podpisany został List Intencyjny w sprawie wspólnych działań Zarządu Portu i władz Miasta Gdyni na rzecz powstania muzeum w tym historycznym miejscu. W obu tych obiektach (budynku Dworca i Magazynie nr 1) Zarząd Portu wykonał w ostatnich latach szereg robót, w tym m.in. docieplenie ścian zewnętrznych, remont dachu, częściową wymianę okien, remont instalacji centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjnej, instalacji elektrycznej, remont rampy zewnętrznej oraz modernizację dźwigu w części magazynowej budynku.


Siedziba Zarządu Portu
Również sama siedziba Zarządu Portu - budynek biurowy z 1932 roku zlokalizowany przy ul. Rotterdamskiej 9 w Gdyni – zaliczana jest do obiektów o walorach zabytkowych. W roku 2009 Miejski Konserwator Zabytów w Gdyni wpisał go do gminnego rejestru zabytków miasta Gdyni. Jest to jeden z najbardziej reprezentacyjnych budynków na terenie portu gdyńskiego. Zarząd Portu stara się o zachowanie i wyeksponowanie wyjątkowych walorów przestrzennych budynku. W ostatnim okresie wykonano w nim rewitalizację reprezentacyjnego holu głównego i głównej klatki schodowej oraz wykonano dodatkowe zabezpieczenia przeciwpożarowe. Budynek cały czas pełni funkcję użytkową, dla której został wzniesiony - tj. biurową. Obecnie ZMPG S.A. prowadzi prace projektowe związane z rewitalizacją elewacji budynku oraz prace przygotowawcze związane z wykonaniem przebudowy niektórych jego pomieszczeń celem ich dostosowania do współczesnych wymagań i funkcji użytkowych.

   
Zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym, realizację wszelkich robót w zabytkowych budynkach ZMPG S.A. każdorazowo uzgadnia z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, dostosowując zakres realizowanych robót, ich technologię oraz kolorystykę rewitalizowanych elementów budynków do wymagań konserwatorskich. W obszarze granicy Portu Handlowego w Gdyni znajdują się również inne obiekty zabytkowe, które powstały jeszcze przed wojną. Należą do nich: Urząd Morski, Magazyn Tytoniowy, Chłodnia, Olejarnia czy Łuszczarnia Ryżu. Obiekty te, będące w bardzo różnym stanie technicznym, są własnością odrębnych podmiotów gospodarczych i instytucji.