Instrumenty usprawniania przepływów materiałowych w produkcji - cz. 1

Wykorzystanie nowoczesnych metod sterowania procesami logistycznymi w produkcji do badania i organizacji przepływów materiałów i informacji stało się podstawą rozwoju wielu przedsiębiorstw, ponieważ wdrażane w ich ramach narzędzia pozwalają na ograniczenie kosztów produkcji, zwiększają efektywność przepływów oraz wpływają na kształtowanie wysokiej jakości oferowanych produktów i obsługi klienta. Instrumenty pozwalające na realizację tych celów są elementami koncepcji Lean Manufacturing, która znajduje coraz szersze zastosowanie w przedsiębiorstwach i w łańcuchach dostaw. Lean Manufacturing, stanowiący rozwiniętą koncepcję poprawy sprawności realizacji procesów logistycznych w przedsiębiorstwie, jest zorientowany na eliminację wszelkiego rodzaju marnotrawstwa i na skracanie cyklu realizacji zamówienia w fazie realizacji procesu produkcyjnego. Skuteczne zastosowanie koncepcji Lean w przedsiębiorstwie prowadzi do uporządkowania i uproszczenia przepływów materiałowych i informacyjnych, co przekłada się na eliminowanie czynności nie tworzących wartości produktu w skali całej organizacji.

Kształtowanie strumieni materiałowych i informacyjnych w logistyce produkcji
Logistyka produkcji zajmuje się kształtowaniem optymalnych strumieni materiałów i informacji zabezpieczających procesy produkcji w skali przedsiębiorstwa oraz branży, a nawet kraju, koordynując działalność produkcyjną, obejmującą operacje przemieszczania (transportu) i magazynowania w ujęciu systemów kompleksowych. Dominującymi są dla niej takie metody jak: projektowanie wyrobu i poziomu jego jakości, MRP, wybór dostawców, optymalizacja zapasów produkcyjnych, rachunek kosztów działań dla wyrobu itp. Logistyka produkcji obejmuje również organizację systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniem magazynowo - transportowym. Przedmiotem logistyki produkcji są: planowanie, organizowanie i kontrolowanie przepływu surowców, materiałów, części i półproduktów podczas procesu produkcji, począwszy od magazynów zaopatrzeniowych, przez pośrednie magazyny gniazdowe, stanowiskowe i wydziałowe, a skończywszy na magazynach wyrobów gotowych. Podobnie jak w pozostałych fazach logistyki przedsiębiorstwa, także w logistyce produkcji występują:

• fizyczne procesy przepływu i magazynowania,
• strumienie informacyjne sterujące tymi przepływami.

Zadanie logistyki produkcji polega najogólniej na zapewnieniu optymalnego przepływu materiałów i informacji w procesie produkcji. Pełne rozwinięcie obejmuje szerokie spektrum procesów logistycznych wynikających z różnorodnych rodzajów produkcji i celów, jakie ma ona spełniać (rysunek 1). Do podstawowych zadań logistyki produkcji należy obsługa produkcji w zakresie gospodarki materiałowej, czyli:

• dostarczenie materiałów do stanowisk produkcyjnych w odpowiednim czasie,
• przemieszczanie materiałów w procesie produkcji,
• planowanie produkcji z uwzględnieniem dostępnych mocy produkcyjnych,
• pakowanie i transport półproduktów oraz wyrobów gotowych do miejsca składowania.

Logistyka produkcji nie zajmuje się technologią procesów produkcyjnych, a jedynie sprawną organizacją całego systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniem magazynowo - transportowym. Tradycyjnie organizacja i funkcjonowanie przedsiębiorstw produkcyjnych pozostaje w gestii ekonomiki przedsiębiorstw.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2011.