Rynek usług przewozu ładunków transportem kolejowym po wejściu Polski do Unii Europejskiej
- Mirosław Antonowicz, Jakub Majewski
- Kategoria: Transport i spedycja
Podstawowym tłem towarzyszącym ewolucji rynku usług transportu kolejowego w Polsce w okresie transformacji były dynamiczne zmiany gospodarcze oddziałujące zarówno na sam sektor kolejowy, jak i jego otoczenie. Punkt wyjścia stanowiła rola transportu, ukształtowana jeszcze w poprzednim systemie politycznym.
Wówczas najważniejszy był transport ładunków jako pochodna modelu gospodarki ukierunkowanego na przemysł ciężki i dużą skalę produkcji. W przewozach towarowych taka struktura zapotrzebowania na transport wymuszała przewozy na duże odległości i dominację ładunków masowych. Na te potrzeby najlepiej odpowiadała kolej, która zdominowała strukturę gałęziową, pochłaniając ponad 80% nakładów sektora. Wraz z wejściem do Unii Europejskiej, implementowania dokumentów unijnych i prawa europejskiego w zakresie transportu kolejowego na rynku usług przewozowych ładunków transportem kolejowym dokonały się zasadnicze zmiany. Problem w tym, czy nastąpiła rewitalizacja transportu kolejowego w Polsce czy raczej jego stagnacja, a może wręcz marginalizacja.
Celem artykułu jest analiza przyczyn zmian na rynku usług transportowych koleją, analiza dokonanych zamian na rynku w okresie 2004-2013 oraz wpływu tych zamian na miejsce i rolę transportu kolejowego w gospodarce polskiej.
1. Synteza uwarunkowań zmian rynkowych przed wejściem Polski do Unii Europejskiej
Przełom lat 80-tych i 90-tych XX wieku zainaugurował w Polsce i pozostałych państwach Europy Środkowo-Wschodniej głębokie przemiany polityczne i ustrojowe. Nowe definiowanie funkcji państwa sankcjonowało również przemiany w życiu gospodarczym, w tym m.in. zrównanie prawa własności prywatnej, spółdzielczej i państwowej. Tworzenie nowych zasad funkcjonowania szczególnie dotyczyło przekształceń dotychczas zmonopolizowanych sektorów państwowych, takich jak transport, które dotychczas, co podkreśla G. Rosa [13, s. 197] nie posiadały bodźców do podejmowania działań konkurencyjnych.
Wraz ze zmianą modelu gospodarki ujawniły się mankamenty i wady dotychczasowego systemu transportowego i infrastruktury, która nie była w stanie spełnić nowych zadań stawianych jej przez gospodarkę.
Artykuł zawiera 27350 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka