Poziom i wykorzystanie infrastruktury logistycznej w przedsiębiorstwach o różnym typie produkcji rolniczej
- Kuboń Maciej
- Kategoria: Logistyka
Ze względu na fakt, iż koszty infrastruktury logistycznej stanowią poważne obciążenie dla przedsiębiorstw rolniczych, a także mają istotny wpływ na ogólny rezultat działalności, celem opracowania jest przedstawienie aktualnego poziomu infrastruktury logistycznej oraz jego wykorzystania w przedsiębiorstwach o różnym typie produkcji rolniczej. Materiałem do analizy były wyniki badań przeprowadzone w 40 przedsiębiorstwach rolniczych, położonych w rejonie Polski Południowej. Były to gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych (grupa A), w chowie zwierząt paszami treściwymi (grupa B), uprawiające różne uprawy i prowadzące chów różnych zwierząt (grupa C) oraz gospodarstwa specjalizujące się w uprawach ogrodniczych (grupa D). Podziału gospodarstw dokonano na podstawie opracowania Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) pt. "Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii gospodarstw rolniczych".
Przedsiębiorstwo rolnicze jako system logistyczny
Nowoczesna logistyka to zintegrowane systemy działania oparte na wiedzy. Wiedza logistyczna staje się bowiem niezbędnym kluczem do rozwiązywania skomplikowanych problemów związanych z przepływami materiałów, towarów i usług w łańcuchach logistycznych. Wszystko to sprawia, że wiedzę tą należy traktować jako ogół procesów umożliwiających kreatywne wspomaganie zarządzania przedsiębiorstwem. Bez niej sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jest niemożliwe. Tym samym, staje się kreatorem coraz to nowszych koncepcji zarządzania logistycznego. W otwartym systemie gospodarki rynkowej każde przedsiębiorstwo funkcjonuje w pewnym rynkowym otoczeniu zewnętrznym jako względnie odosobniony układ, który oddziałuje na procesy gospodarcze zachodzące w danym przedsiębiorstwie. W modelowej strukturze każdego przedsiębiorstwa, w tym również rolniczego (rysunek 1), można wyróżnić 4 zasadnicze podsystemy: podsystem zaopatrzenia (logistyka zaopatrzenia), produkcji (logistyka produkcji), dystrybucji (logistyka dystrybucji) i utylizacji (logistyka utylizacji).
Charakterystyczną cechą przedstawionego systemu jest zazębianie się procesów ruchu i składowania. Na styku tych podsystemów występuje tak zwana logistyka zapasów, która zajmuje się problematyką gromadzenia, utrzymania i dystrybucji zapasów oraz transport odpowiedzialny za szybki, sprawny przepływ surowców jak również wyrobów gotowych.
Istota podejścia systemowego do procesów logistycznych zachodzących w przedsiębiorstwie polega bowiem na tym, że ponad znaczenie poszczególnych elementów systemu logistycznego przedkłada się wzajemne zależności pomiędzy tymi elementami. Tkwiąca w teorii systemów zasada "myślenia o całości" stwarza ramy do planowania działań i przewidywania ich bezpośrednich skutków. W wyniku stosowania tej zasady pojawia się tak zwany efekt synergii, polegający na osiąganiu dodatkowych korzyści z działań połączonych, w porównaniu do sumy rezultatów działań podjętych osobno.
Miejsce i rola infrastruktury logistycznej w systemie logistycznym
Niezbędnym warunkiem funkcjonowania każdego systemu logistycznego, jakim jest między innymi przedsiębiorstwo rolnicze, jest istnienie określonej infrastruktury logistycznej. Intensywność i efektywność działalności gospodarczej zależy w dużym stopniu od sprawności procesów i strumieni logistycznych, które cechuje w tym przypadku duża masowość, zróżnicowanie w czasie i przestrzeni oraz dynamika zmian. W konsekwencji infrastruktura logistyczna, warunkująca bezpośrednio sprawność fizycznych procesów logistycznych, w dużym stopniu decyduje o efektywności prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto, infrastruktura ma za zadanie zapewniać od strony technicznej szybki i sprawny przepływ towarów, ochronę przed utratą właściwości użytkowych zapasów oraz odpowiednie środki techniczne zapewniające gromadzenie, przetwarzanie informacji celem szybkiego jej przesyłania zapewniając optymalne sterowanie procesami logistycznymi.
Do technicznej infrastruktury procesów logistycznych zalicza się:
-
środki transportu i manipulacji w postaci urządzeń i środków transportowych służące do przemieszczania środków produkcji, płodów rolniczych w obrębie budynków produkcyjnych oraz magazynowych, a także przewozów wykonywanych w ramach transportu wewnętrznego i zewnętrznego
-
budynki produkcyjne i magazynowe (budynki inwentarskie, magazyny, silosy, chłodnie, zbiorniki, płyty gnojowe), wykorzystywane do produkcji rolniczej oraz umożliwiające przechowywanie, ochronę i konserwację zakupionych lub wytworzonych środków produkcji, a także wyprodukowanych produktów rolniczych
-
opakowania wykorzystywane w celu zabezpieczenia jakości produktu, a także do formowania specjalistycznych jednostek ładunkowych
-
środki przetwarzania informacji służące do gromadzenia, przetwarzania oraz przepływu informacji pomiędzy poszczególnymi ogniwami fizycznego procesu przepływu surowców, materiałów oraz wyrobów gotowych.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2011.