Komentarz w dobrym klimacie: Just in Time czy Just in Case?

- Koncepcje zarządzania łańcuchem dostaw, zarządzania zapasem, planowania sieci dystrybucji zmieniają się w cyklach, często związanych z cyklami koniunktury gospodarczej lub rozwoju i swoistej mody na określone koncepcje zarządzania. Właściwie od początku lat 2000-nych dominowała moda na centralizację. Gromadzenie zapasu w centralnym magazynie pozwalało ograniczyć jego koszt względem utrzymywania rozproszonej sieci magazynów (ze stałym zapasem). Stałe polepszanie infrastruktury transportowej w skali kraju i całego świata podniosło jego dostępność i pewność. Wreszcie wiele dużych firm było w stanie tak ustawić relacje z dostawcami, że nie posiadały swojego zapasu podzespołów czy materiałów do produkcji - bo były one dostarczane na bieżąco, just in time. Nawet jeśli dostawcy tych komponentów korzystali z dedykowanych, dodatkowych dla nich magazynów – zaopatrzenie linii produkcyjnych przypominało najlepsze wzorce rodem z Japonii, także w Polsce, nie tylko w branży automotive.

Wtem nagle… pojawił się covid, a później jeszcze eskalacja zbrojnej agresji Rosji na Ukrainie. Globalne łańcuchy dostaw zostały mocno ponaciągane, nierzadko wręcz poprzerywane. Wiele operacji i linii produkcyjnych, pozbawionych surowców, komponentów – w efekcie zostało zatrzymanych. Nagle niski koszt utrzymywania (niemal) zerowego zapasu stracił na znaczeniu – wobec kosztów i ryzyka wstrzymania działalności. W tych trudnych czasach punktowo wygrywali ci, którzy jednak jakiś zapas mieli (zapas bezpieczeństwa, albo po prostu rozsądny, czasem na zapas, just-in-case). Kluczowe zatem pytanie na dziś – just-in-time, czy just in case? W praktyce to pytanie o rolę i znaczenie łańcucha dostaw w Twoim biznesie. Podobnie, jak możliwie jest podnoszenie wyników jakościowych przy jednoczesnym obniżaniu kosztów działalności, jednowymiarowe analizy i nastawienie dzisiaj się już nie sprawdzają. W dłuższym okresie należy zatem znaleźć optymalny zestaw parametrów, odpowiednie ustawienie swojej firmy i łańcucha dostaw, właśnie na skali pomiędzy zero zapasu / just in time, a just in case / zapas często bardzo duży, kosztowny. To zdecydowanie ważne zadanie dla menedżerów w 2022 roku. Zaraz po gaszeniu pożarów – jak ustawiać i rozwijać modele zarządzania łańcuchem w najbliższej przyszłości – miesiącach, latach.
Wiemy już, że proste miary, modne koncepcje, działające do 2019 r., mogą nie wystarczyć.

Posłuchaj poprzednich Komentarzy w Dobrym Klimacie:
- Jak budować łańcuch dostaw odporny na kryzysy?
- Jakie potrzebne są zmiany w naszym kraju, aby firmy mogły tworzyć efektywny obieg zamknięty opakowań?
- Jak pogodzić w praktyce ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z presją kosztową?
- Jak radzić sobie z rosnącą luką dostępności kierowców?
- Czym jest carbon bubble i czy jej istnienie powinno nas niepokoić?
- Dlaczego warto mierzyć ślad węglowy?