Planowanie optymalnego rozwoju sieci dystrybucji na przykładzie sieci handlowych - cz. 1

Metody projektowania sieci dystrybucji
Na efektywne zaplanowanie sieci dystrybucji firma musi pracować z reguły kilka lat. Jednak wysiłek ten nie zapewni pewnego sukcesu, ponieważ błędy popełnione w tym czasie mogą doprowadzić do znacznego pogorszenia kondycji firmy. Cały proces planowania sieci dystrybucji powinien obejmować następujące elementy:

• opis stanu aktualnego - jego ocena oraz zebranie danych historycznych,
• zdefiniowanie wymagań zainteresowanych stron (właściciele, centra dystrybucji, sklepy, klienci) odnośnie poziomu obsługi - identyfikacja oczekiwań wobec przebudowy sieci i jej ograniczeń,
• opracowanie strategii realizacji zamówień zapewniającej wymagane poziomy obsługi poszczególnych segmentów odbiorców przy zachowaniu efektywności kosztowej - opracowanie wariantów rozwoju sieci dystrybucji,
• szczegółowa analiza zebranych danych - narzędzia BI (Bussines Intelligence),
• przetworzenie danych prognostycznych odnośnie funkcjonowania sieci dystrybucji,
• budowa modelu matematycznego systemu dystrybucji - identyfikacja funkcji kosztowych,
• optymalizacja - na przykład z wykorzystaniem solverów współpracujących z oprogramowaniem MS Excel (na przykład Premium Solver Platform firmy Frontline Systems Inc.),
• wyniki i rekomendacje - ścieżka rozwoju/przejścia do rozwiązania docelowego.

Etap optymalizacji w procesie projektowania sieci dystrybucji może opierać się na różnego rodzaju metodach optymalizacyjnych, które można zaadoptować do konkretnego przypadku projektowania sieci dystrybucji. Porównane wybranych i szeroko opisywanych w literaturze z zakresu tak zwanych badań operacyjnych metod, pozwalających na zaprojektowanie optymalnej struktury sieci dystrybucji, prezentuje tabela 1. Pewnego wyjaśnienia wymaga tu metoda optymalizacyjna. Jakkolwiek pozostałe metody można również traktować jako metody optymalizacji, przez metodę optymalizacyjną autorzy rozumieją budowę modelu matematycznego dla danego, konkretnego problemu planowania rozwoju sieci dystrybucji i jego rozwiązanie z wykorzystaniem narzędzi optymalizacji, takich jak wspomniany solver - podejście takie zostanie zaprezentowane w dalszej części artykułu.

Na podstawie tabeli 1 sporządzono wykres (rysunek 1), prezentujący zależność dokładności i pracochłonności zastosowania każdej z metod. Kolory komórek na wykresie informują o tym, że:

• kolor zielony - wskazuje metody korzystne, bardzo dobrze nadające się do projektowania sieci dystrybucji, które przy średniej pracochłonności dają relatywnie dokładne wyniki, jak MWZT,
• kolor niebieski - wskazuje metody neutralne, dla których wzrost dokładności jest proporcjonalny do wzrostu pracochłonności zastosowania danej metody, w efekcie jeżeli metoda jest pracochłonna to daje wyniki o najwyższej dokładności, jak MO, natomiast, gdy metoda jest łatwa w zastosowaniu, to daje mało precyzyjne wyniki (nie znaczy to jednak, że nieprzydatne),
• kolor czerwony - wskazuje metody nie zalecane, gdyż przy wysokim nakładzie pracochłonności dają one mało dokładne wyniki. W tym przypadku żadna z omawianych metod nie znalazła się w obszarze koloru czerwonego.

Ponadto, na wykresie naniesiono też informacje o uniwersalności każdej z metod odpowiednim kolorem czcionki (zielony - duża uniwersalność, niebieski - średnia, czerwony - mała).
Każda z zaprezentowanych metod może zostać wykorzystana do zaprojektowania sieci dystrybucji, jednak nie każda z nich może posłużyć do wyznaczenia lokalizacji punktów w sieci (nie pozwalają na to metody rozwiązywania tak zwanych problemów sieciowych, to jest metoda najkrótszej ścieżki, maksymalnego przepływu i minimalnie rozgałęzionego drzewa). Z kolei za pomocą metody środka ciężkości nie opracujemy optymalnego planu przewozu towarów.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2010.