Struktura sieci dystrybucji na przykładzie sieci handlowych
- Hodczak-Sekulska Agnieszka, Redmer Adam
- Kategoria: Logistyka
Sieć dystrybucji - istota
W historii logistyki gospodarczej jako dwa główne powody rozwoju dystrybucji wymienia się na ogół gwałtowny wzrost liczby asortymentów, służących praktycznie tym samym celom, bądź spełniających te same funkcje oraz tak zwaną sprzedaż mieszaną, to jest sprzedaż tych samych asortymentów już nie tylko w sklepach specjalistycznych, ale wszędzie tam, gdzie tylko nie było to zabronione prawem. Obecnie, poza wymienionymi czynnikami, ogromną rolę odgrywają koszty dystrybucji i standardy obsługi klienta, skłaniające firmy do rozwoju sieci dystrybucji.
Istota dystrybucji, która jest jednym z instrumentów marketingowego oddziaływania na rynek, polega na pokonywaniu przestrzennych, czasowych, ilościowych, asortymentowych i informacyjnych barier oddzielających producentów od ich finalnych nabywców. Zadaniem dystrybucji jest dostarczenie finalnym nabywcom pożądanych przez nich wyrobów do miejsc, w których chcą je nabyć, w odpowiadającym im czasie, na uzgodnionych warunkach i po akceptowanej przez nich cenie. W dystrybucji występują zawsze co najmniej dwa podmioty, między którymi dokonuje się wymiana wyrobów. Jeżeli dystrybucję tworzy grupa współpracujących przedsiębiorstw, realizujących dostawy od dostawcy do wielu odbiorców, mówimy wówczas o sieci dystrybucji. Natomiast w ujęciu podmiotowym, sieć dystrybucji oznacza zbiór wzajemnie zależnych organizacji / firm współuczestniczących w procesie dostarczania produktu i usług do nabywcy. Ogólnie można wyróżnić dwa rodzaje sieci dystrybucji:
- bezpośrednie (własne) producenta - to kanały, w których producent prowadzi działalność dystrybucyjną bez udziału wyspecjalizowanych pośredników
- pośrednie, gdy w procesie dostarczania produktu ze sfery wytwarzania do sfery konsumpcji wykorzystywane są ogniwa pośredniczące (oddzielające producenta od klienta).
Innym podziałem sieci dystrybucji (zależnie od stopnia centralizacji struktur wieloszczeblowych) jest rozróżnienie na dwa modele dystrybucji:
- zdecentralizowany, gdzie standardowe wyroby są produkowane masowo, a następnie dystrybuowane z wykorzystaniem składów / centrów dystrybucji i pośredników - utrzymujących zapasy - do ostatecznych odbiorców
- scentralizowany, gdzie wszyscy klienci obsługiwani są z jednego punktu utrzymującego zapasy - centralne centrum dystrybucji.
W niektórych przypadkach zamiast klasycznych centrów dystrybucji w sieciach dystrybucji mogą być wykorzystane terminale przeładunkowe (cross-dockingowe), które eliminują utrzymywanie asortymentów w formie zapasów. Należy także wspomnieć o sieciach hybrydowych, które łączą w sobie różne kombinacje sieci wcześniej już wspomnianych, przystosowanych do konkretnych potrzeb.
Można w takich przypadkach zastosować kombinację cross-dockingu, bezpośrednich dostaw całopojazdowych i częściowych oraz wykorzystania firm dostarczających paczki, firm kurierskich. Sztuka zaprojektowania dobrego rozwiązania dystrybucyjnego polega na dobraniu odpowiedniej opcji w konkretnym przypadku. Ważne jest, aby wyrób, który przepływa przez daną sieć dystrybucji miał nie tylko najwyższą jakość, ale także był dostarczony w najkrótszym czasie do finalnego odbiorcy. Dlatego firmy szukają punktu równowagi między spełnieniem oczekiwań swoich klientów a kosztami, które ponoszą, aby spełnić założone cele, czyli na przykład zwiększyć terminowość, szybkość oraz elastyczność dostaw. Najlepszym instrumentem, za pomocą którego można osiągnąć wymienione cele, jest prawidłowa / optymalna struktura sieci dystrybucji, to jest: magazyn centralny, centra dystrybucji, ich lokalizacje i wielkość, pracownicy, wykorzystywana technologia magazynowa i transportowa. Każdy z wymienionych składników struktury sieci dystrybucji wywołuje dodatkowe koszty, które firma z kolei chce minimalizować. W ten sposób powstaje pytanie: jak najlepiej obsłużyć klienta ponosząc przy tym jak najniższy koszt? W takim przypadku firma powinna tak dostosować strukturę swojej sieci dystrybucji, żeby spełniała wymagany poziom obsługi klienta oraz generowała jak najniższe koszty dystrybucji, czyli koszty infrastruktury, transportu, magazynowania, zapasów i personelu.
Decyzje dotyczące zmiany struktury sieci dystrybucji mają znaczenie strategiczne, z długoterminowymi konsekwencjami. Jeżeli firma zdecyduje się na jedno rozwiązanie, musi przy nim pozostać już na lata. Nie można po prostu spakować i wywieźć całego magazynu (a przynajmniej nie w czasie krótszym niż liczonym w miesiącach).
Jako główny powód inwestycji w projekt związany z usprawnieniem struktury sieci dystrybucji stawia się redukcję kosztów dystrybucji. Jeszcze kilka lat temu, jako koszty sieci dystrybucji uznawano koszty magazynowania i transportu. Obecnie firmy posługują się kategorią całkowitego kosztu dystrybucji.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2010.